12. KINH HIỀN TRÍ
209. Sợ hãi sanh ra từ sự thân thiết, bụi bặm sanh ra từ nhà ở. Không nhà ở, không thân thiết, quả thật điều ấy là quan điểm của bậc hiền trí.
210. Người nào, sau khi cắt đứt (ô nhiễm) đã được sanh ra, không nên vun trồng (ô nhiễm) đang được sanh ra, không nên tham gia cùng với nó (ô nhiễm). Người ta đã nói bậc hiền trí ấy đang du hành một mình. Bậc đại ẩn sĩ ấy đã nhìn thấy vị thế an tịnh.
211. Sau khi đã xem xét các nền tảng, sau khi đã dứt bỏ hạt giống yêu thương, không nên tham gia cùng với nó. Quả thật, với việc nhìn thấy sự chấm dứt của việc sanh ra và hoại diệt, bậc hiền trí ấy dứt bỏ các suy tầm (bất thiện) và không còn đi đến sự định đặt (khái niệm).
212. Sau khi hiểu biết về tất cả các nơi trú ngụ (các cảnh giới tái sanh),không còn dục vọng với bất cứ nơi trú ngụ nào trong số chúng.Quả thật, bậc hiền trí ấy, đã xa lìa sự thèm khát, không bị thèm khát,không còn tích lũy (nghiệp) bởi vì đã đi đến bờ kia.213. Là vị khuất phục tất cả, biết rõ tất cả, có trí tuệ,không bị nhiễm ô trong tất cả các pháp,từ bỏ tất cả, được giải thoát trong sự diệt tận về tham ái,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
214. Là vị có tuệ lực, đã thành tựu về giới và phận sự,được định tĩnh, thích thú việc tham thiền, có niệm,đã thoát khỏi sự quyến luyến, không chướng ngại, không còn lậu hoặc,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
215. Vị hiền trí, du hành một mình, không xao lãng,không rung động ở các lời khen ngợi hay chê bai,tựa như loài sư tử không kinh sợ ở các tiếng động,tựa như làn gió không bị dính mắc ở tấm lưới,tựa như đóa hoa sen không nhiễm bẩn bởi nước,người dẫn dắt những kẻ khác, không bị dẫn dắt bởi kẻ khác,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
216. Vị nào hành xử tựa như cây cột trụ ở bãi tắm,khi những kẻ khác nói lời nói quá mức,vị ấy đã xa lìa luyến ái, có giác quan khéo được định tĩnh,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
217. Thật vậy, vị nào với tánh kiên định, ngay thẳng tựa như con thoi,nhờm gớm đối với các nghiệp ác,cân nhắc việc không đúng đắn và việc đúng đắn,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
218. Vị có bản thân đã tự chế ngự không làm việc ác,còn trẻ hoặc trung niên, vị hiền trí có bản thân đã được chế ngự.Không nổi giận, vị ấy không làm bất cứ ai nổi giận,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
219. Vị có mạng sống nhờ vào sự bố thí của những người khác nên thọ nhận đồ ăn khất thực dầu là từ phần bên trên, hay từ phần ở giữa, hoặc từ phần còn thừa lại, không đáng để ca ngợi cũng không có lời nói miệt thị, chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
220. Bậc hiền trí du hành, lánh xa việc đôi lứa,vào thời tuổi trẻ, không nên gắn bó với bất cứ nơi đâu,đã lánh xa sự say sưa và xao lãng, đã được giải thoát,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
221. Sau khi đã hiểu biết thế gian, có sự nhìn thấy chân lý tuyệt đối,sau khi đã vượt qua dòng nước lũ và biển cả, là bậc tự tại,vị ấy đã cắt đứt sự trói buộc, không còn lệ thuộc, không còn lậu hoặc,chính vị ấy, các bậc sáng trí nhận biết là bậc hiền trí.
222. Và cả hai không tương tự nhau, với chỗ trú ngụ và cách sinh sống khác xa nhau. Kẻ tại gia nuôi vợ, còn vị vô sở hữu có sự hành trì tốt đẹp. Kẻ tại gia không tự chế ngự ở việc chận đứng sanh mạng của kẻ khác, còn vị hiền trí, đã được chế ngự, thường xuyên bảo vệ các sanh mạng.
Rắn, và vị Dhaniya nữa, sừng (tê giác), và vị Kasī như thế ấy,vị Cunda, và sự thoái hóa nữa, người hạ tiện, sự tu tập tâm từ ái,(Dạ-xoa) Sātāgira, Āḷavaka, chiến thắng, và vị hiền trí như thế ấy,mười hai bài kinh này được gọi là ‘Phẩm Rắn.’ Dứt Kinh Hiền Trí. Phẩm Rắn là thứ nhất.
TÓM LƯỢC PHẨM NÀY
Rắn, và vị Dhaniya nữa, sừng (tê giác), và vị Kasī như thế ấy,vị Cunda, và sự thoái hóa nữa, người hạ tiện, sự tu tập tâm từ ái,(Dạ-xoa) Sātāgira, Āḷavaka, chiến thắng, và vị hiền trí như thế ấy,mười hai bài kinh này được gọi là ‘Phẩm Rắn.’
—-
Bài viết trích từ cuốn “Kinh Điển Tam Tạng – Tiểu Bộ – Kinh Tập“, Tỳ-khưu Indacanda Dịch Việt
* Link tải sách ebook: “Kinh Điển Tam Tạng – Tiểu Bộ – Kinh Tập” ebook
* Link thư mục ebook: Sách Tỳ-khưu Indacanda
* Link tải app mobile: Ứng Dụng Phật Giáo Theravāda
