Tập Yếu II
Nhóm năm của Upāli
Phẩm Phát Biểu
- – Bạch ngài, vị tỳ khưu có bao nhiêu yếu tố không nên phát biểu ở hội chúng?
– Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về tội, không biết về nguồn sanh tội, không biết về sự tiến hành của tội,[4] không biết về cách giải quyết tội, không khéo léo trong việc phán quyết tội. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về tội, biết về nguồn sanh tội, biết về sự tiến hành của tội, biết về cách giải quyết tội, khéo léo trong việc phán quyết tội. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về sự tranh tụng, không biết về nguồn sanh khởi của tranh tụng, không biết về cách tiến hành tranh tụng, không biết về cách giải quyết tranh tụng, không khéo léo trong việc phán quyết về tranh tụng. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về sự tranh tụng, biết về nguồn sanh khởi của tranh tụng, biết về cách tiến hành tranh tụng, biết về cách giải quyết tranh tụng, khéo léo trong việc phán quyết về tranh tụng. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị nói một cách thô lỗ, là vị nói khi chưa thỉnh ý, là vị cáo tội không theo Pháp không theo Luật không đúng tội, là vị hành xử không theo Pháp không theo Luật không đúng tội, là vị trình bày không theo quan điểm. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không nói một cách thô lỗ, là vị nói sau khi đã thỉnh ý, là vị cáo tội theo Pháp theo Luật đúng tội, là vị hành xử theo Pháp theo Luật đúng tội, là vị trình bày theo kiến thức. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về sự phạm tội hay không phạm tội, không biết tội nhẹ hay nặng, không biết tội còn dư sót hay không còn dư sót, không biết tội xấu xa hay không xấu xa, không biết tội có sự sửa chữa hay không có sự sửa chữa. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về sự phạm tội hay không phạm tội, biết tội nhẹ hay nặng, biết tội còn dư sót hay không còn dư sót, biết tội xấu xa hay không xấu xa, biết về tội có sự sửa chữa hay không có sự sửa chữa. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về hành sự, không biết về sự thực hiện của hành sự, không biết về sự việc của hành sự, không biết về phận sự của hành sự, không biết về cách giải quyết hành sự. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về hành sự, biết về sự thực hiện của hành sự, biết về sự việc của hành sự, biết về phận sự của hành sự, biết về cách giải quyết hành sự. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về sự việc, không biết về duyên khởi, không biết về điều quy định, không biết về thứ tự của chữ (trong câu), không biết về phương thức của lối trình bày mạch lạc. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về sự việc, biết về duyên khởi, biết về điều quy định, biết về thứ tự của chữ (trong câu), biết về phương thức của lối trình bày mạch lạc. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị thiên vị vì ưa thích, thiên vị vì sân hận, thiên vị vì si mê, thiên vị vì sợ hãi, và là vị vô liêm sỉ. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không thiên vị vì ưa thích, không thiên vị vì sân hận, không thiên vị vì si mê, không thiên vị vì sợ hãi, và là vị có liêm sỉ. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị thiên vị vì ưa thích, thiên vị vì sân hận, thiên vị vì si mê, thiên vị vì sợ hãi, là vị không khéo léo về Luật. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không thiên vị vì ưa thích, không thiên vị vì sân hận, không thiên vị vì si mê, không thiên vị vì sợ hãi, là vị khéo léo về Luật. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về lời đề nghị, không biết về việc thực hiện lời đề nghị, không biết về lời tuyên bố của lời đề nghị, vị không biết cách dàn xếp của lời đề nghị, vị không biết cách giải quyết của lời đề nghị. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về lời đề nghị, biết về việc thực hiện lời đề nghị, biết về lời tuyên bố của lời đề nghị, vị biết cách dàn xếp của lời đề nghị, vị biết cách giải quyết của lời đề nghị. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về giới bổn, không biết về điều phù hợp với giới bổn, không biết về Luật, không biết về điều phù hợp với Luật, vị không khéo léo về việc thành lập (tội) hay không thành lập (tội). Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về giới bổn, biết về điều phù hợp với giới bổn, biết về Luật, biết về điều phù hợp với Luật, vị khéo léo về việc thành lập (tội) hay không thành lập (tội). Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
- Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố khác nữa không nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị không biết về Pháp, không biết về điều phù hợp với Pháp, không biết về Luật, không biết về điều phù hợp với Luật, vị không khéo léo về việc trước và việc sau. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này không nên phát biểu ở hội chúng.
Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố nên phát biểu ở hội chúng. Với năm (yếu tố) gì? Là vị biết về Pháp, biết về điều phù hợp với Pháp, biết về Luật, biết về điều phù hợp với Luật, vị khéo léo về việc trước và việc sau. Này Upāli, vị tỳ khưu có năm yếu tố này nên phát biểu ở hội chúng.
Phẩm Phát Biểu là thứ ba.
*****
Tóm Lược Phần Này
Tội vi phạm, sự tranh tụng, thô lỗ, vị biết về tội vi phạm, hành sự, sự việc, và vị vô liêm sỉ, vị không khéo léo, và với lời đề nghị, vị không biết về điều học, Giáo Pháp, phần tổng hợp về phẩm thứ ba.
–ooOoo–
[4] Là không biết tội có sự tiến hành bằng thân hay bằng khẩu (VinA. vii, 1372).
