ĐỨC PHẬT VÀ NHÀ KHOA HỌC
Thực tại về thân (vật lý) không ngừng thay đổi trong từng sát na. Đây là những gì Đức Phật đã thực chứng bằng việc khảo sát chính bản thân ngài. Với tâm định mạnh mẽ, Đức Phật thể nhập sâu vào bản chất riêng của mình và thấy rằng toàn bộ cơ cấu vật chất được cấu thành bởi những tổng hợp sắc hay những hạt hạ nguyên tử nhỏ bé đang sanh và diệt liên tục. Trong một cái búng tay hay trong một cái chớp mắt, Ngài nói, mỗi trong những phân tử này sanh và diệt nhiều tỷ lần. “Không thể nào tin được”, bất kỳ ai chỉ quan sát thực tại rõ rệt bề ngoài, vốn dường như rất rắn chắc, rất thường hằng, đều sẽ nghĩ như thế. Tôi thường cho rằng câu nói “nhiều tỷ lần” có thể chỉ là cách diễn đạt mang tính thành ngữ nhiều hơn chứ không nên hiểu theo nghĩa đen. Tuy nhiên, khoa học hiện đại đã xác nhận lời tuyên bố này
Vài năm trước, một nhà khoa học Mỹ đã nhận giải thưởng Nobel về vật lý. Trong một thời gian dài ông đã nghiên cứu và tiến hành các cuộc thí nghiệm để biết được các hạt hạ nguyên tử cấu thành vũ trụ vật lý này. Người ta cũng đã biết được rằng những phân tử này sanh và diệt với vận tốc cực kỳ nhanh và lặp đi lặp lại rất nhiều lần. Sau đó nhà khoa học này quyết định chế tạo một dụng cụ để có thể đếm xem một phân tử sanh và diệt bao nhiêu lần trong một giây. Ông đã rất đúng khi gọi dụng cụ mà ông phát minh là một buồng bong bóng, và ông phát hiện ra rằng trong một giây mỗi hạt hạ nguyên tử sanh và diệt 1022 lần.
Sự thực mà nhà khoa học này khám phá cũng giống như sự thực mà Đức Phật đã tìm ra, nhưng giữa họ có một sự khác biệt lớn lao biết dường nào! Một số các thiền sinh người Mỹ của tôi đã tham dự những khóa thiền ở Ấn Độ sau đó trở về nước của họ, và họ đã đến thăm nhà khoa học này. Họ báo lại cho tôi biết rằng mặc dù sự thực là ông ta đã khám phá ra thực tại này, ông vẫn là một con người phàm tục với cái khối khổ thông thường mà mọi người bình thường vẫn có! Ông ta không hoàn toàn giải thoát khỏi khổ.
Không, nhà khoa học đó không làm sao trở thành một con người giác ngộ được, không thể nào thoát khỏi mọi khổ đau được, bởi vì ông đã không kinh nghiệm sự thực một cách trực tiếp. Những gì ông biết vẫn chỉ là trí tuệ thế gian. Ông tin sự thực này bởi vì ông có sự tin tưởng vào cái dụng cụ mà ông phát minh, song ông đã không tự thân kinh nghiệm trực tiếp sự thực
Tôi không có gì phải chống lại con người này cũng không có gì phải chống lại khoa học hiện đại. Tuy nhiên, chúng ta không nên chỉ là nhà khoa học nghiên cứu thế giới bên ngoài. Giống như Đức Phật, chúng ta cũng nên là một nhà khoa học nghiên cứu thế giới bên trong tự thân chúng ta, để kinh nghiệm sự thực một cách trực tiếp. Sự thực chứng cá nhân về sự thực hay chân lý sẽ tự động thay đổi mô thức thói quen của tâm nhờ đó bạn bắt đầu sống theo sự thực. Mỗi hành động bạn làm sẽ hướng trực tiếp đến sự tốt đẹp của cá nhân bạn và sự tốt đẹp của những người khác. Nếu kinh nghiệm nội tại này bị bỏ qua, khoa học rất có thể sẽ bị lạm dụng vào những mục đích hủy diệt. Song nếu chúng ta trở thành những nhà khoa học nghiên cứu về thực tại bên trong, chúng ta sẽ sử dụng thích đáng khoa học cho hạnh phúc của tất cả chúng sanh.