TÍCH TRUYỆN: HOÀNG TỬ BẤT HẠNH JAYASENA & VUA BIMBISARA

The Unfortunate Prince Jayasena – Hoàng tử bất hạnh Jayasena

Bimbisara was the king of Magadha during the Buddha’s life-time. It is not known for sure how many queens there were in King Bimbisara’s harem or how many children he had. But from the custom of royal families of that time and from our knowledge of Bimbisara’s lustful nature before he met the Buddha, we can infer that he had many queens and many children from these queens.

Vào thời Đức Phật còn tại thế, Bimbisara là vua của xứ Magadha. Người ta không biết chắc chắn có bao nhiêu hoàng hậu trong hậu cung của Vua Bimbisara hay ông có bao nhiêu đứa con. Nhưng từ phong tục của các gia đình hoàng gia thời đó và từ hiểu biết về bản tính dục vọng của Bimbisara trước khi ông gặp Đức Phật, chúng ta có thể suy đoán ra rằng ông có nhiều hoàng hậu và nhiều con cái cùng các bà hoàng này.

In the scriptures we come across the name of Prince Jayasena, one of King Bimbisara’s sons. His mother’s name is not known but his maternal uncle named Bhumija joined the Sangha. Although his father and uncle benefited from the teachings of the Buddha, Prince Jayasena did not get any benefit. This may be because, being a prince, he was constantly indulging in sensual pleasures. Therefore he may have found the doctrine of the pure Dhamma, where there is no craving, absolutely unattractive and may have wanted to stay away from it. Or he may have developed blind faith in some other teacher who may have been an opponent of the Buddha. Or it may have been a combination of both these causes.

Trong thánh thư, chúng ta bắt gặp tên của Hoàng tử Jayasena, một trong những người con trai của Vua Bimbisara. Tên của mẹ Hoàng tử không được nhắc đến nhưng chú của Hoàng tử tên là Bhumija đã gia nhập Tăng đoàn. Mặc dù vua cha và chú của mình nhận được lợi lạc từ những lời dạy của Đức Phật, Hoàng tử Jayasena lại không nhận được bất kỳ sự lợi lạc nào. Điều này có thể là vì, là một Hoàng tử, ông không ngừng đam mê những thú vui nhục dục. Do đó, dù có thể đã tìm thấy học thuyết về Giáo Pháp thuần túy, nơi không có tham ái, nhưng ông hoàn toàn không bị hấp dẫn và ngay cả là muốn tránh xa nó. Hoặc ông có thể đã phát triển niềm tin mù quáng vào một số vị thầy khác, những người có thể là đối nghịch với Đức Phật. Hoặc có thể là do cả hai nguyên nhân này mà ông không tìm thấy lợi lạc từ Giáo Pháp.

At that time, the Buddha was sojourning at the Veḷuvana but the prince met neither him nor any of his chief disciples. Perhaps his teacher had warned him that the Samaṇa Gotama practiced black magic that enabled him to convert people and make them his disciples. This may have made Prince Jayasena wary of meeting the Buddha.

Vào thời điểm đó, Đức Phật đang trú ngụ tại Veḷuvana nhưng Hoàng tử đã không gặp Ngài và bất kỳ Đại đệ tử nào của Ngài. Có lẽ người thầy của ông đã cảnh báo rằng Samaṇa Gotama Đức Phật đã thực hành ma thuật hắc ám cho phép Ngài chuyển hóa con người và biến họ thành đệ tử của mình. Điều này có thể đã khiến Hoàng tử Jayasena cảnh giác khi gặp Đức Phật.

So one day, instead of meeting the Buddha, he went into the jungle outside the town to meet Samaṇera Achiravata. (A samaṇera is one who takes robes and practices to become an ascetic or samaṇa.) Achiravata had taken robes only a few days ago. (Achiravata means ‘not long before’ in Pali.) He was memorizing the Dhamma lore that he had heard from the Buddha and was trying to put it into practice.

Vì vậy, một ngày nọ, thay vì gặp Đức Phật, Hoàng tử đã đi vào rừng rậm bên ngoài thị trấn để gặp Samaṇera Achiravata. (Samanera là người đã quy y và thực hành trở thành tu sĩ/samaṇa.) Achiravata đã quy y và đắp y chỉ vài ngày trước đó. (Trong tiếng Pali, Achiravata có nghĩa là ‘không lâu trước đây’.) Ông ta đã đang tinh tấn ghi nhớ và thực hành bài Giáo Pháp đã được nghe từ Đức Phật trước đó.

Prince Jayasena approached the samaṇera and after exchanging greetings, sat on one side. It seems that the prince knew Achiravata even before he became a samaṇera. So he did not address him as samaṇera but called him by his name, Agnivesa.

Hoàng tử Jayasena đi đến gần tu sĩ và sau lời chào hỏi, Hoàng tử đã đến ngồi bên cạnh ông ấy. Có vẻ như Hoàng tử đã biết Achiravata ngay cả trước khi anh ta trở thành một tu sĩ. Vì vậy, Hoàng tử đã không gọi ông là thầy tu / samaera mà gọi bằng tên, Agnivesa.

‘Agnivesa, I have heard that when a bhikkhu living a diligent life of restraint and virtue puts forth effort, he attains the state of unwavering one-pointed concentration. Is this true?

‘Agnivesa, ta đã nghe nói rằng khi một Tỳ kheo sống một cuộc đời siêng năng kiềm chế và đức hạnh để nỗ lực đạt được trạng thái tập trung một điểm duy nhất liên tục không ngừng. Điều này có đúng không?

‘Yes, this is absolutely true.’ replied Agnivesa. In those days, there were some teachers who believed that sustained thoughtless concentration of the mind with the subsiding of the application of the mind to the object of concentration could never be achieved. The prince’s teacher may have been one of them. Or the prince himself, having seen that his mind was extremely fickle and could not remain thoughtless for even a moment, may have believed that true concentration of the mind could never be achieved.

‘Vâng, điều này là hoàn toàn đúng.’ Agnivesa trả lời. Trong những ngày đó, có một số vị thầy tin rằng không bao giờ có thể đạt được sự tập trung không suy nghĩ kéo dài của tâm trí với việc giảm bớt sự chuyên chú của tâm trí vào đối tượng của sự tập trung. Thầy của Hoàng tử có thể là một trong số họ. Hoặc chính Hoàng tử, đã thấy rằng tâm trí của mình vô cùng gượng gạo và không thể không suy nghĩ dù chỉ một khoảnh khắc, có thể tin rằng sự tập trung thực sự của tâm trí không bao giờ có thể đạt được.

Therefore, out of curiosity, he wanted to know whether in the teaching of the Buddha, there was true concentration of the mind. When he learnt that this was so, he requested, ‘Agnivesa, please explain the dhammas which make the mind thoughtless, as you have heard and understood it.’

Do đó, vì tò mò, Hoàng tử muốn biết liệu trong giáo Pháp của Đức Phật, có giúp tâm trí tập trung thực sự không. Khi biết về điều này, anh ta đã thỉnh cầu, ‘Agnivesa, xin vui lòng giải thích các Giáo Pháp khiến cho tâm trí không suy nghĩ, như ông đã nghe và hiểu nó.’

Probably Agnivesa knew that the prince did not have faith in the Buddha and his teachings. Therefore he did not want to be involved in futile discussion. The subject of jhāna is so profound by itself; how can a discussion on this subject with a doubtful, faithless person be meaningful or fruitful? So, on one hand, understanding his own limitations in expounding the Dhamma and, on the other hand, keeping in mind the argumentative nature of the prince of alien faith, Agnivesa put a condition for the Dhamma discussion. ‘Prince, if you do not understand the Dhamma that I expound, you may continue to hold your previous views but you must stop the discussion at that point instead of starting an argument by asking more questions.’ The prince agreed to this condition.

Có lẽ Agnivesa biết rằng Hoàng tử không có niềm tin vào Đức Phật và Giáo Pháp của Ngài. Do đó, ông không muốn tham gia vào cuộc thảo luận vô ích. Bản thân jhāna (thiền) là chủ đề rất sâu sắc; Làm thế nào một cuộc thảo luận về chủ đề này với một người nghi ngờ, không có niềm tin có thể mang lại kết quả hay ý nghĩa được? Vì vậy, một mặt, hiểu được những hạn chế của chính mình trong việc thực hành Giáo pháp và mặt khác, ghi nhớ bản chất tranh luận của Hoàng tử về đức tin khác lạ, Agnivesa đã đặt điều kiện cho cuộc thảo luận về Giáo Pháp. ‘Hoàng tử, nếu ngài không hiểu Giáo Pháp mà tôi thực hành, ngài có thể tiếp tục giữ quan điểm trước đây của mình nhưng vào lúc này ngài phải dừng cuộc thảo luận về điều đó thay vì bắt đầu một cuộc tranh luận bằng cách đặt thêm câu hỏi.’ Hoàng tử đã đồng ý với điều kiện này.

Then Agnivesa taught him the Dhamma, hearing which the prince retorted, ‘Sustained thoughtless concentration of the mind with subsiding of the application of the mind to the object of concentration is impossible! Impossible!’ and stalked away.

Sau đó, Agnivesa đã dạy cho Hoàng tử Giáo Pháp, nghe xong Hoàng tử vặn hỏi lại, ‘Sự tập trung không suy nghĩ  được duy trì của tâm trí bằng cách giảm sự chuyên chú của tâm trí vào đối tượng của sự tập trung là không thể! Không thể nào!’ và lén bỏ đi.

We do not know exactly what Agnivesa taught but we can surmise that, along with the four states of jhāna, he must have certainly explained how a meditator – ‘vitakkavicārānaṃ vūpasamā’ – with the subsiding of application of the mind and attention of the mind to the object of concentration; ‘ajjhataṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ’ – attaining concentration of mind with inner contentment; ‘avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ upasampajja viharati’ – abides in the attainment of the second jhāna where there is rapture and pleasant sensations and the subsiding of application of the mind and attention of the mind to the object of concentration.

Chúng ta không biết chính xác những gì Agnivesa đã dạy nhưng chúng ta có thể phỏng đoán rằng, cùng với bốn trạng thái của Thiền (jhāna), anh ta chắc chắn đã giải thích làm thế nào một thiền giả: 

  • ‘Vitakkavicārānaṃ vūpasamā’ – với việc giảm sự chuyên chú của tâm trí và sự chú ý của tâm trí vào đối tượng của sự tập trung
  • ‘Ajjhataṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ’ – đạt được sự tập trung của tâm trí với sự mãn nguyện bên trong,
  • ‘Avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ upasampajja viharati’ – tuân theo sự chứng đắc của thiền (jhāna) thứ hai, nơi có cảm giác an lạc và dễ chịu cùng với việc giảm sự chú tâm và dính mắc vào đối tượng của sự tập trung.

Prince Jayasena’s question was whether it was possible to attain concentration of the mind with the subsiding of application of the mind and attention of the mind to the object of concentration. He was not even interested in knowing about higher, more sublime states, so it is possible that Achiravata explained only this much. But he must have definitely clarified that before the second jhāna is attained, the attainment of the first jhāna is essential which is- ‘savitakkaṃ savicāraṃ’ – sustained attention and application of the mind to the object of concentration, ‘viviccheva kāmehi viviccha akusalehi dhammehi’ – but with cessation of thoughts of sensual pleasures and other unwholesome dhammas. In the first jhāna, thoughts do not cease totally but those that remain are wholesome, based on dhammic volition. All thoughts that create defilements in the mind are unwholesome. For the attainment of jhāna, all unwholesome thoughts have to be removed. But the reflection on sensual pleasures is the most unwholesome and it is absolutely necessary to get rid of it. Therefore it is said- ‘viviccheva kāmehi’ – if thoughts of lust are not eliminated, it is not possible to attain the first jhāna, let alone the second.

Câu hỏi của Hoàng tử Jayasena là liệu có thể đạt được sự tập trung của tâm trí với việc giảm sự chuyên chú của tâm trí vào đối tượng của sự tập trung. Hoàng tử thậm chí không quan tâm đến việc biết về các trạng thái cao hơn, siêu việt hơn, vì vậy có thể Achiravata chỉ giải thích điều này đến đây. Nhưng Hoàng tử chắc chắn đã làm rõ rằng trước khi đạt được jhāna thứ hai (nhị thiền), việc đạt được jhāna thứ nhất là điều cần thiết-

  • ‘Savitakkaṃ savicāraṃ’ – sự chú ý bền vững và giảm sự chú ý của tâm trí vào đối tượng của sự tập trung,
  • Viviccheva kāmehi viviccha akusalehi dhammehi’ – nhưng với trạng thái chấm dứt những suy nghĩ về thú vui nhục dục và các pháp bất thiện khác. Trong jhāna đầu tiên, những ý nghĩ (vọng niệm) không dừng lại hoàn toàn nhưng những ý nghĩ đọng lại này là lành mạnh, dựa trên ý chí Giáo Pháp. Tất cả những suy nghĩ tạo ra phiền não trong tâm trí là bất thiện. Để đạt được jhāna, tất cả những ý nghĩ bất thiện phải được loại bỏ. Nhưng sự ham muốn về những thú vui nhục dục là bất thiện nhất và nhất thiết phải loại bỏ nó. Do đó người ta nói-
  • ‘Viviccheva kāmehi’ – nếu những ý nghĩ về dục vọng không bị loại bỏ, thì không thể đạt được jhāna thứ nhất, chứ đừng nói đến thứ hai (nhị thiền).

And then Achiravata must have made it clear that for the attainment of the first jhāna, it is absolutely necessary to remove the five hindrances. Among the five hindrances, the craving for sensual pleasures is the first and foremost. If there is lust within, the meditator cannot even create the appropriate foundation for the first jhāna, let alone attaining it. And the second jhāna is too far off.

Và sau đó Achiravata phải nói rõ rằng để đạt được jhāna đầu tiên, cần phải loại bỏ năm chướng ngại. Trong số năm chướng ngại, sự thèm muốn những thú vui nhục dục là điều đầu tiên và quan trọng nhất. Nếu có dục bên trong, hành giả thậm chí không thể tạo ra nền tảng thích hợp cho jhāna đầu tiên, chứ đừng nói đến việc đạt được nó. Và lúc này, jhāna thứ hai (nhị thiền) là quá xa vời.

It is essential to observe the five precepts in order to get rid of the five hindrances. If one is a monk, who has renounced the householder’s life, he should live a life of complete celibacy, totally abstaining from all sexual activity. A householder should avoid sexual misconduct, that is, he should abstain from adultery. A householder couple should maintain complete celibacy whenever they are living in a meditation centre and during uposatha days so that gradually, even while living the life of a householder, they can naturally and effortlessly observe complete celibacy by getting rid of all sensual desires. It is impossible to get rid of the other defilements of the mind without getting rid of the craving for sexual gratification. And unless one eradicates these defilements, it is impossible to attain right concentration-sammā samādhi, though one may practice and attain false concentration, where the object of concentration is not related to the truth pertaining to oneself. Clearly the Prince found this exposition unpalatable and so he walked away saying, ‘Impossible! Impossible!’

Điều quan trọng là phải tuân thủ năm giới để thoát khỏi năm chướng ngại. Nếu là một tu sĩ, khi đã từ bỏ cuộc sống của cư sĩ tại gia, người này nên sống một cuộc sống độc thân hoàn toàn, kiêng hoàn toàn mọi hoạt động tình dục. Một cư sĩ nên tránh những hành vi sai trái về tình dục, bao gồm việc ngoại tình. Một cặp vợ chồng cư sĩ nên kiêng hoàn toàn mọi hoạt động tình dục bất cứ khi nào họ sống trong một trung tâm thiền và trong những ngày trai giới (uposatha) để dần dần, ngay cả khi sống cuộc sống của cư sĩ tại gia, họ có thể  quan sát một cách tự nhiên và dễ dàng sự kiêng cữ này bằng cách loại bỏ mọi ham muốn nhục dục.

Không thể thoát khỏi những phiền não khác của tâm trí khi chưa thoát khỏi sự ham muốn thỏa mãn nhục dục. Và một khi chưa xóa bỏ những phiền não này, sẽ không thể đạt được sự tập trung đúng đắn – sammā samādhi. Mặc dù người đó có thể thực hành và đạt được sự tập trung sai, khi đối tượng của sự tập trung không liên quan đến sự thật của chính mình. Rõ ràng Hoàng tử thấy sự giải thích này không hấp dẫn và vì vậy ngài bỏ đi và nói, ‘Không thể nào! Không thể nào!’

When the Buddha came to know of this incident, he said, ‘The jhānas can be attained only by abstaining from sensual pleasures.’ It is impossible that Prince Jayasena, who was always engaged in sensual pleasures, thinking lustful thoughts, burning in the fire of passion, and constantly seeking sexual gratification, could attain the jhānas.

Khi Đức Phật biết đến sự việc này, Ngài nói: ‘Các jhānas chỉ có thể đạt được bằng cách kiêng những thú vui nhục dục’. Hoàng tử Jayasena, người luôn đắm chìm vào những thú vui nhục dục, nghĩ những ý nghĩ tà dâm, bùng cháy trong ngọn lửa đam mê và không ngừng tìm kiếm sự thỏa mãn tình dục, không thể nào đạt được jhānas.

We do not know whether Prince Jayasena, being of a very lustful nature, was unable to abstain from sexual activity for even a few days, in order to give a fair trial to this beneficial technique. Perhaps he was in the clutches of a teacher who did not give any importance to the practice of sīla and did not consider it wrong to be constantly indulging oneself in sexual pleasures.

Chúng ta không biết liệu Hoàng tử Jayasena, có bản chất rất tà dâm, không thể kiêng hoạt động tình dục trong vài ngày, có thể thử tiếp cận với phương pháp thiền lợi lạc này không. Có lẽ Hoàng tử đang được chỉ dạy bởi một người thầy, người không coi trọng việc thực hành sīla (giới) và không coi việc liên tục nuông chiều bản thân trong những thú vui tình dục là một sai lầm.

During the life-time of the Buddha, there were six other influential teachers. Among them, four did not believe that wholesome or unwholesome deeds gave rise to desirable or undesirable consequences respectively. They neither believed that a moral, virtuous life of restraint was good nor that an immoral life was bad. These teachers included: Punna Kassapa, Makkhali Gosala, Ajit Kesakambala, and Prakrudha Kātyāyana. In the Indian society of those days, there were many disciples and followers of even these so-called spiritual teachers who encouraged unrestrained immoral behavior. All four of them were ‘saṇghīceva gaṇī ca gaṇācariyo ca, ñāto, yasassī titthkaro sādhusammato bahujanassa’ – meaning, they had a following of disciples, were thought to be wise, were successful, had formed their own sects, and many believed them to be saints.

Trong suốt thời Đức Phật còn tại thế, có sáu vị thầy có ảnh hưởng khác. Trong số đó, bốn người không tin rằng những việc làm lành mạnh (thiện) hoặc bất thiện sẽ dẫn đến những hậu quả mong muốn hoặc không mong muốn tương ứng. Họ không tin rằng một cuộc sống kiềm chế, đạo đức là tốt, cũng như một cuộc sống vô đạo đức là xấu. Những người thầy này bao gồm: Punna Kassapa, Makkhali Gosala, Ajit Kesakambala và Prakrudha Kātyāyana. Trong xã hội Ấn Độ thời đó, có rất nhiều đệ tử và tín đồ của những người được gọi là vị thầy tâm linh này đã khuyến khích hành vi vô đạo đức không kiềm chế. Tất cả bốn người trong số họ là ‘saṇghīceva gaṇī ca gaṇācariyo ca, ñāto, yasassī titthkaro sādhusammato bahujanassa’ – có nghĩa là, họ có những môn đệ, được cho là khôn ngoan, đã thành công, đã thành lập giáo phái và trở thành các thánh.

It is indeed surprising that they were so successful and famous and had so many followers in spite of encouraging immorality. No doubt, all of them had majestic, charismatic and commanding personalities and they were able to explain matters of spirituality and meditation with great eloquence. Perhaps they were able to deceive many people on the strength of these qualities. In India, fortunately, from time to time, there have been saints who lived moral, virtuous lives, but unfortunately, there have also been such sweet-talking swindlers. Perhaps the prince was influenced by some such teacher and was unable to benefit from the pure beneficial Dhamma. Even though he was born in a royal family that was devoted to the Buddha, in the life-time of the Buddha and lived so close to the Buddha, he did not meet the Buddha and could not gain any benefit.

Thật đáng ngạc nhiên khi mặc dù khuyến khích hành vi vô đạo đức, họ vẫn rất thành công và nổi tiếng và có rất nhiều người đi theo. Không còn nghi ngờ gì nữa, tất cả họ đều có tính cách uy nghiêm, lôi cuốn và có tài chỉ huy. Họ có thể giải thích các vấn đề về tâm linh và thiền với khả năng hùng biện tuyệt vời. Có lẽ họ đã có thể lừa dối nhiều người về sức mạnh của những phẩm chất này. Từ thời này qua thời khác, tại Ấn Độ, thật may mắn khi vẫn có những vị thánh sống trong đạo đức và giới hạnh trong khi mặt khác vẫn xuất hiện những kẻ lừa dối với tài ăn nói ngọt ngào.  Có lẽ Hoàng tử bị ảnh hưởng bởi một vài người thầy như thế nên không thể hưởng lợi từ Giáo Pháp lợi lạc tinh khiết. Mặc dù Hoàng tử được sinh ra trong một gia đình hoàng gia đã hết lòng phụng sự Đức Phật .Trong thời gian Đức Phật tại thế mặc dù sống rất gần với Đức Phật, Hoàng tử đã không gặp được Đức Phật và không thể đạt được bất kỳ lợi ích nào từ Giáo Pháp của Ngài.

 

Nguồn VRIDhamma.org

Dhamma Nanda

Tổng hợp và chia sẻ các bài viết về Dhamma, đặc biệt là những lợi ích phương pháp thiền Vipassana, phương pháp thiền cổ xưa được Đức Phật Gotama tái phát hiện cách đây hơn 2600 năm, và được Ngài giảng dạy như một liều thuốc chung chữa trị những bệnh chung của nhân loại. Phương pháp không tông phái này nhằm tới việc diệt trừ những bất tịnh tinh thần và đưa đến hạnh phúc cao cả nhất của việc hoàn toàn giải thoát..

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *