BÀI GIẢNG NGÀY THỨ HAI
Ngày thứ 2 đã qua, bây giờ Quý vị còn 8 ngày nữa để tu tập, tu tập thật cần mẫn, nhiệt thành. Ngày thứ 2 hơi khá hơn ngày thứ nhất, hơi khá hơn một chút nhưng vẫn còn lang thang. Cái tâm lang thang, phóng túng, vọng động quá sức và vô cùng bất ổn; rất yếu đuối và dao động, không một chút an lạc hay yên tịnh, vô cùng hoang dại; như con dã thú, như tâm con khỉ chuyền hết cành này sang cành khác, hết đối tượng này sang đối tượng khác; vọng động vô cùng, chắc chắn là rất hoang dại.
Sức mạnh của tâm
Như con bò rừng, con voi rừng, khi vào giữa xã hội loài người, nơi cư ngụ của dân chúng, nó rất nguy hiểm, tàn phá mọi thú, gây nhiều thiệt hại. Nhưng một người đầy kinh nghiệm và khôn khéo, huấn luyện con bò rừng, voi rừng này một cách rất kiên nhẫn và bền bỉ. Một khi con thú rừng này được thuần hóa, huấn luyện, tất cả sức mạnh của nó dùng để phục vụ xã hội của loài người. Trước kia, sức mạnh của nó là mối nguy hiểm lớn lao, nay, trở nên hữu dụng cho xã hội loài người.
Cái tâm hoang dại này cũng thế, một khi chưa được huấn luyện và thuần phục, nó rất nguy hiểm và có hại. Nhưng nếu bằng cách này hay cách khác, chúng ta huấn luyện và thuần phục được nó, sức mạnh phi thường của nó sẽ bắt đầu giúp chúng ta. Và so với sức mạnh của tâm, sức mạnh của voi rừng không thể sánh bằng, tâm khỏe hơn, mạnh hơn bội phần. Không ai có thể làm hại chúng ta cho bằng cái tâm hoang dại của mình.
Và không ai có thể giúp chúng ta nhiều cho bằng cái tâm đã được huấn luyện và thuần phục, chịu theo khuôn phép chúng ta. Cũng như việc huấn luyện voi rừng đòi hỏi sự kiên nhẫn, người có kinh nghiệm trong việc huấn luyện thú rừng không cảm thấy khó chịu, không phát sinh lòng tức giận hay thù ghét đối với con thú này. Người ấy làm việc rất kiên nhẫn nhưng bền bỉ. Cũng thế, ta phải thật kiên nhẫn khi đối xử với tâm của mình. Huấn luyện tâm của mình trong một hay 2 ngày à? Ồ! Không được đâu! Ta trở nên khó chịu vì không rèn luyện được nó: “Này, tôi đã bỏ ra 2 ngày mà vẫn chưa rèn luyện được tâm tôi”. Ta trở nên dao động, bực bội, tâm càng trở nên hoang dại và nguy hiểm hơn. Hãy kiên nhẫn nhưng bền bỉ và liên tục. Cuối cùng, Quý vị sẽ thắng, tâm chắc chắn sẽ chiều theo khuôn phép, nhưng ta phải tu tập.
Bài viết trích từ Pháp Thoại Khoá Thiền Vipassana 10 Ngày do Thiền Sư S.N. Goenka giảng dạy và hướng dẫn.