BÀI GIẢNG NGÀY THỨ SÁU

Năm chướng ngại trên đường tu tập

Mệt mỏi, lười biếng (Hôn trầm, thùy miên)

Một sự phản kháng lớn lao khác sẽ làm cho mình hết sức buồn ngủ. Đêm qua ngủ rất ngon, nhưng ngay lúc ngồi Thiền, ta cảm thấy hết sức buồn ngủ. Một kẻ thù rất lớn đang khống chế ta, phải chống lại nó. Hãy thở mạnh lên! Nếu thở mạnh lên không giúp ích được và nếu không phải là lúc ngồi Thiền chung một giờ, ta hãy đứng dậy và tập với hơi thở mạnh. Nếu làm vậy cũng không giúp được, thì hãy bước ra ngoài đi bộ từ 5 – 10 phút. Ngay đi bước đi hãy quan sát cảm giác hay hơi thở của mình. Rồi đi vào và ngồi trở lại, tiếp tục chống với kẻ thù này, nếu không khi bị kẻ thù này khống chế, ta không thể hành Thiền được.

Phóng tâm, dao động (Trào cử)

Một sự phản kháng khác ở bên trong, phản kháng này làm cho ta rất dao động. Ta cảm thấy muốn làm một chút cái này, một chút cái kia, nhưng không hành Thiền. Đang ngồi Thiền một giờ kiên định, một phản kháng bên trong đến với mình, nên ta mang cả thân này ra ngoài Thiền đường, rồi nhận ra rằng: “Ồ! Tôi đang ở trong giờ Thiền kiên định, tại sao tôi lại ra ngoài đây?”. Đây là sự phản kháng từ bên trong. Sự phản kháng này không cho phép mình tu tập đúng đắn, đây là một kẻ thù nguy hiểm.

Hoài nghi

Kẻ thù thứ năm là sự nghi ngờ, đủ mọi loại nghi ngờ đến trong tâm: “Phương pháp Thiền này là gì? Loại phương pháp gì thế? Quan sát hơi thở, cho dù tôi không quan sát hơi thở, hơi thở lúc nào cũng có đó. Tôi được lợi lộc gì bằng cách quan sát hơi thở? Bây giờ, quan sát hơi nóng, quan sát hơi thở ra vào, tôi đang làm gì thế này? Tôi đã điên rồi chăng? Loại Thiền gì thế này?” Sự nghi ngờ này sẽ không cho phép ta tu tập. Đôi khi có nghi ngờ khác về Vị Thầy của mình: “Đây là loại Thầy thế nào? Tôi mong đợi một Minh Sư vĩ đại từ Ấn Độ. Minh Sư với chữ “M”, loại Minh Sư gì thế này?

Ông ta không có đầu xù, tóc rối và không để râu rậm rạp hay râu dài, ngay cái đầu cạo trọc cũng không có. Ông ta không có tràng hạt quanh cổ, không có ấn son giữa tráng, không có dấu hiệu gì của một minh sư cả. Loại Minh Sư gì thế này? Trông ông ta không giống kẻ ngông cuồng, quái dị mà giống như con người bình thường. Ông ta không có năng lực siêu nhiên, không thể bay trên không hay độn thổ. Ông ta và các Thiền sư phụ tá cứ hỏi, về phần bạn thì sao? Họ đúng ra phải biết về chúng tôi chứ! Cớ sao lại hỏi Thiền sinh. Họ không có phép thần thông nào cả”. Nghi ngờ, nghi ngờ và chúng ta không thể tu tập được.

Loại nghi hoặc thứ ba xảy đến: “Phải, phương pháp Thiền này tốt, vì nhiều người tiếp tục trở lại tu tập và được lợi ích. Họ tiếp tục không biết bao nhiêu lần, chắc chắn là phương pháp Thiền này tốt. Vị Thiền sư cũng giỏi vì nhiều người nghe theo ông ta. Nhưng tôi lại không giỏi và không thích hợp với phương pháp Thiền này“. Người ta nghi ngờ về khả năng của mình: “Tôi thấy không thích hợp, không đúng lúc cho tôi. Môi trường này không phải chỗ cho tôi, tốt hơn tôi nên rời khỏi chỗ này”, và người ta cảm thấy muốn bỏ đi. Ồ! Nghi ngờ! nếu bất cứ một trong ba nghi ngờ này khống chế mình, ta sẽ ngưng hành Thiền. Năm chướng ngại, năm kẻ thù, hãy cẩn thận, đừng cho phép chúng khống chế mình. Rồi ta sẽ thấy rằng mình đang tiến bộ.