BÀI GIẢNG NGÀY MƯỜI MỘT
Ưu tiên hành Thiền Vipassana
Khi ta ngồi Thiền trong khóa tự tu ngắn ngày, hãy Thiền Ānāpāna (quan sát hơi thở) trong khoảng 1/3 thời gian và Thiền Vipassana 2/3 thời gian còn lại. Nhưng khi ngồi Thiền hằng ngày vào mỗi sáng và mỗi tối thì ta không cần phải áp dụng quy tắc này, không cần phải ⅓ cho Ānāpāna và 2/3 cho Vipassana. Hãy dành nhiều thời gian hơn cho Vipassana, thời gian dành cho buổi Thiền rất ngắn chỉ có một giờ thôi. Nhưng Ānāpāna nên được dùng khi nào cần thiết, khi nào còn cần thì còn dùng. Khi ta thấy rằng tâm rất giao động thì hãy thực tâp Ānāpāna cho đến khi tâm được tĩnh lặng, rồi mới Thiền Vipassana.
Dù đã bắt đầu Thiền Vipassana với một tâm an tĩnh rồi, nhưng trong vòng một giờ có cơn giông tố nào đó nổi lên thì hãy trở lại Thiền Ānāpāna. Hãy sử dụng Ānāpānachỉ để làm cho tâm an tĩnh, để làm cho tâm được định, được sắc bén, tinh tế. Ngoài ra, hãy Thiền Vipassana nhiều hơn. Một lần nữa, khi Thiền Vipassana, ta đừng chơi trò chơi cảm giác. Nếu lấy làm phấn khởi cực độ khi cảm thấy luồng luân lưu thông suốt của những rung động tinh tế, nếu cảm thấy chán nản tột độ khi gặp phải các cảm giác thô trượt khó chịu hay các khu vực mù mịt thì chắc chắn không phải là ta đang tu tập Vipassana rồi. Nếu giữ được thăng bằng tâm, sự quân bình của tâm với từng khinh nghiệm một, ta hiểu rõ luật vô thường Aniccā thì chắc chắn là ta có tiến bộ, sự thay đổi tốt đẹp sẽ đến trong đời mình.
Đừng trông mong vào sự kỳ diệu hay phép màu nào, như một thay đổi đã bắt đầu trong đời mình rồi. Rồi chắc chắn ta sẽ tiến bộ trên con đường tu tập, con đường giải thoát khỏi mọi khổ đau. Châu báu tuyệt diệu mà ta đã có được ở đây, đừng ném nó đi như cục đá, như hòn sỏi vô giá trị. Phương pháp Thiền này quý giá biết bao. Hãy giữ gìn và bảo tồn nó, không những bảo tồn nó mà còn làm cho nó sanh sôi nảy nở.
Trong 10 ngày qua, ta đã nghe rất nhiều câu chuyện. Có thể Vị Thầy ghiền kể chuyện và chúng ta cũng ghiền nghe nên trước khi chia tay hãy kể thêm một chuyện nữa. Có một câu chuyện ở xứ sở chúng tôi. Một ông cụ rất giàu có trở thành quá bụa lúc tuổi già, người vợ già của ông đã chết. Trong nước tôi và có thể trong nước Quý vị cũng thế, người nội trợ thực sự là người chủ giữ tiền tài, nữ trang, vựa lúa tài sản và cũng giữ chùm chìa khóa.
Giờ đây, tất cả mọi người trong gia đình ông đều sống chung với nhau. Ông có 4 người con trai và có 4 người con dâu, tất cả đều ở chung trong nhà. Ông nên giao chùm chìa khóa này cho ai đây? Ông cụ gọi 4 đứa con dâu đến: “Ta sẽ thử tài các con, bất cứ ai có điểm cao nhất sẽ được giữ chùm chía khóa này. Ta sẽ thử tài các con bằng cách nào?”. Ông đưa cho 5 hạt giống mỗi người con dâu 5 hạt giống nói rằng: “Ta cho các con 5 hạt giống. Sau 4 năm ta sẽ trở lại, ai chăm sóc tốt 5 hạt giống này, người ấy xứng đáng được chăm sóc tiền tài, nữ trang, vựa lúa… Người nào không thể chăm sóc 5 hạt giống này thì làm sao có thể chăm sóc nhiều tài sản như thế, đây là bài trắc nghiệm của ta”. Rồi ông cụ bỏ đi.
Người con dâu lớn tuổi nhất bắt đầu nghĩ rằng: “Ông già này lẩn thẩn hóa điên. Không đáng để bận tâm về 5 hạt giống này trong 4 năm trời, ta hãy vứt 5 hạt này đi. Khi ông ta trở lại, ta lấy từ kho đưa cho ông ta 5 hạt khác, đây là 5 hạt của ông, con dâu ấy vứt 5 hạt giống ấy đi”. Người con dâu thứ hai bắt đầu nghĩ rằng: “Bận tâm về 5 hạt giống tầm thường này quả là vô ích nhưng ném 5 hạt này đi là điều không nên, vì ông già này có kinh nghiệm trong đời, ai mà biết được chính 5 hạt này có thể có năng lực siêu nhân nào đó. Sau này, ông có thể nói hãy ăn 5 hạt đó đi và khi mình ăn 5 hạt ấy sẽ có năng lực siêu nhiên nào đó. Tại sao ta không ăn chúng ngay bây giờ, khi ông ta tới ta sẽ đưa cho ông ta 5 hạt khác”. Người con dâu thứ hai này ăn hết 5 hạt giống ấy. Và người con dâu thứ ba, cô ta rất ao ước giữ chùm chìa khóa. Trong suốt 4 năm, cô cẩn thận chăm lo cho 5 hạt giống này. Người con dâu thứ tư dọn dẹp khu đất trong vườn và trồng 5 hạt giống này, chúng sinh ra 5 cây. Mỗi cây mang cả trăm hạt, 500 hạt. Mùa tới, cô trồng cả 5 hạt này, 500 cây nữa sinh ra. Vụ mùa sau đó, tất cả các hạt giống trổ ra, mùa sau nữa, tất cả các hạt giống lại trổ ra. Trong 4 năm, có hàng tấn hạt, các kho chứa đều đầy ắp. Khi người cha già đến, mỗi người con dâu có một chuyện riêng để kể.
Tới lượt người con dâu thứ 4, cô nói: “Các kho chứa đã đầy, 5 hạt giống của cha đã gia tăng gấp bội”. Người cha già rất vui, người con dâu này đáng được giữ chùm chìa khóa. Ông già Goenka này cũng trao 5 hạt giống Dhamma. Không những Quý vị tiếp tục dùng chúng, mà còn làm chúng sanh sôi nảy nở. Và tôi sẽ không mang theo chùm chìa khóa với tôi, Quý vị giữ chùm chìa khóa ấy với Quý vị và tiếp tục tăng tiến trong Dhamma. Hãy mở cổng thiên đàng nội tâm và tận hưởng nó. Hãy mở cổng cảnh giới phạm thiên nội tâm và tận hưởng nó. Hãy mở cổng niết bàn nội tâm và tận hưởng nó. Hãy tiếp tục tăng tiến trong Dhamma. Dhamma quý giá biết bao.
Mỗi người phải “đóng học phí” mỗi ngày cho người Thầy của mình
Tôi cũng không quên một điều nữa có liên quan đến quyền lợi của tôi. Được sinh trưởng trong gia đình Kinh doanh, vết tích của sự ích kỷ vẫn chưa mất hẳn. Có một đức tin, một truyền thống như thế này trong nước tôi. Tôi đã đả phá mạnh mẽ một số truyền thống, nhưng tôi thích truyền thống này lắm. Đức tin ấy, truyền thống ấy là nếu Quý vị có học được một nghệ thuật hay phương pháp nào từ bất cứ Vị Đạo sư hay người Thầy nào thì Quý vị phải đền đáp lại. Nếu Quý vị không trả học phí, thù lao cho Thầy. Nếu Quý vị không trả đủ học phí thì những gì Quý vị học sẽ không có hiệu nghiệm. Tôi thích đức tin này lắm, một đức tin, một truyền thống rất tốt bởi vì tôi muốn tiền thù lao của tôi.
Bất cứ thứ gì ta hiến tặng ở đây, ai cũng hiến tặng ít hay nhiều tùy theo khả năng từng người để giúp cho những Thiền sinh khóa từ có thêm phương tiện tham dự khóa Thiền. Nhưng ta hiến tặng cái gì cho Thầy của mình, một ông Thầy đã béo mập, đòi hỏi tiền học phí béo bở. Cái gì là tiền học phí béo bở theo truyền thống này? Sáng và tối, khi ta Thiền một giờ và sau đó bắt đầu chia sẻ công đức của mình cho mọi chúng sanh, nguyện cho tất cả chúng sanh được hạnh phúc, nguyện cho tất cả chúng sanh được an vui. Ta có thể nhớ tới người Thầy của mình, cho dù Quý vị không nhớ cũng không sao cả. Khi nói: “Nguyện cho tất cả chúng sanh được hạnh phúc”, tôi cũng là một người trong số những chúng sanh đó.
Và Metta tâm từ của Quý vị sẽ đến với tôi. Đây là học phí của Quý vị mỗi ngày và nếu ta quên đóng học phí mỗi ngày, chắc chắn là phương pháp Thiền này không hiệu nghiệm, vậy đừng quên đóng học phí. Hãy tiếp tục tăng tiến trong Dhamma. Dhamma huyền diệu biết bao, người ta chỉ có được Dhamma tinh khiết nếu đã từng làm điều rất thiện lành trong quá khứ. Còn không thì suốt một đời, nhân danh tôn giáo, người ta chỉ phí đời mình cho những lễ nghi, nghi thức và nghi lễ tôn giáo nào đó. Nhưng khi có được Dhamma tinh khiết, Dhamma không tỳ vết muốn mang lại lợi ích tốt như thế này, ngay tại đây và ngay bây giờ, ngay trong kiếp sống này, ta nên cảm thấy rất may mắn. Lành thay cho Quý vị đã có được Dhamma.
Bây giờ, hãy gìn giữ nó, làm cho nó tăng trưởng để thoát khỏi mọi khổ đau, vì lợi ích và tốt lành của của mình và nhiều người khác. Khổ đau đầy rẫy khắp nơi, con người đang đau khổ, làm thế nào để giúp họ thoát khỏi khổ đau. Hãy tiếp tục tăng tiến trong Dhamma. Trước khi bế mạc khóa học Dhamma này, chúng ta nên hành Thiền tâm từ Metta Bhāvanā trong vài phút. Tốt hơn, chúng ta nên chia sẻ công đức cho mọi chúng sanh, công đức mà mình thu nhận được trong 10 ngày này. Ta đã thu nhận được vô lượng công đức trong 10 ngày qua, nên chia sẻ công đức của mình cho mọi chúng sanh:
“Nguyện cho tất cả chúng sanh chia sẻ sự an vui của tôi.
Nguyện cho mọi chúng sanh chia sẻ sự hòa hợp của tôi.
Nguyện cho tất cả chúng sanh chia sẻ công đức của tôi.
Nguyện cho tất cả chúng sanh chia sẻ Dhamma của tôi.
Nguyện cho tất cả chúng sanh được hạnh phúc, được an vui, được giải thoát”.
Bhavatu sabba-maṅgalaṃ!
Bhavatu sabba-maṅgalaṃ!
Bhavatu sabba-maṅgalaṃ!
Sadhu! Sadhu! Sadhu!
Bài viết trích từ Pháp Thoại Khoá Thiền Vipassana 10 Ngày do Thiền Sư S.N. Goenka giảng dạy và hướng dẫn.
